Các vấn đề về vận động và sinh sản chủ yếu là nguyên nhân gây tử vong cho lợn nái
Chris Wright , Bắc Mỹ .
30 tháng 8 năm 2023
Tỷ lệ tử vong của lợn nái là mối lo ngại ngày càng tăng trong thập kỷ qua. Tỷ lệ thay thế trung bình hàng năm là khoảng 50%, với hầu hết việc loại thải xảy ra ở những lợn cái đẻ lần đầu hoặc một lứa trước khi đạt được giá trị hiện tại ròng dương (positive net present value). Hầu hết các nghiên cứu đều đánh giá tỷ lệ tử vong trong khoảng thời gian giới hạn là vài năm.
Một nghiên cứu do Mariana Kikuti, Đại học Minnesota dẫn đầu, đã điều tra tỷ lệ tử vong của lợn nái trong suốt 9 năm. Nghiên cứu này đã được trình bày dưới dạng áp phích tại Hội nghị Leman năm 2022.
Dữ liệu lịch sử sản xuất từ tháng 4 năm 2009 đến tháng 10 năm 2018 (tổng cộng 470 tuần) được lấy từ bốn trang trại thương mại từ một hệ thống sản xuất đặt tại khu vực Trung Tây Hoa Kỳ, đại diện cho các hoạt động chăn nuôi hiện tại.
Số ca tử vong và bị loại thải được so sánh dựa trên thời gian sản xuất cả đời của chúng (số ngày sống của con cái từ lần phối giống đầu tiên cho đến ngày bị loại thải) và lứa đẻ khi loại thải. Những cái chết được mô tả theo lý do loại thải, theo tháng, số ngày kể từ lần phối giống cuối cùng, số ngày kể từ lần đẻ cuối cùng và số lứa đẻ khi loại thải.
Các yếu tố rủi ro liên quan đến tỷ lệ tử vong được đánh giá bằng hai mô hình khác nhau: 1) mô hình Poisson để ước tính các yếu tố liên quan đến số ca tử vong mỗi tuần và 2) hồi quy Poisson đa cấp (a multilevel Poisson regression) để mô hình hóa nguy cơ tử vong của từng heo nái trong suốt cuộc đời của chúng.
Các nhà nghiên cứu đã thu được 357.425 hồ sơ của 85.608 con lợn nái. Trong số này, 70.467 con đã bị loại bỏ trong thời gian nghiên cứu (11.852 con chết và 58.615 con bị loại thải). Tỷ lệ tử vong trung bình hàng năm mỗi tháng dao động từ 1,79% đến 3,29% cho tất cả các trang trại cộng lại.
Các yếu tố rủi ro
Tử vong xảy ra ở thời điểm trung bình là 116 ngày kể từ lần phối cuối cùng hoặc 26 ngày sau khi sinh. Số lứa trung bình khi chết là 2. Nhìn chung, nguyên nhân chính gây tử vong là do bệnh vận động (27%) và sinh sản (24%).
Số ca tử vong hàng tuần cao hơn có liên quan đến mùa xuân và mùa hè, tỷ lệ tỷ lệ mắc bệnh (IRR) lần lượt là 1,27 và 1,37 so với mùa đông.
Lợn nái có tỷ lệ tử vong cao hơn khi chúng tiếp xúc với ít nhất một lần nhiễm PRRS trong suốt cuộc đời của chúng (IRR 1,55) và khi được nhốt trong nhóm (chuồng) trong thời kỳ mang thai (IRR 1,32); và tỷ lệ tử vong thấp hơn khi được nuôi trong các trang trại được lọc khí (IRR 0,76), giải thích sự tương tác giữa lứa đẻ lúc loại thải và phơi nhiễm với dịch PRRS.
Phần lớn các trường hợp tử vong xảy ra trong những tháng mùa hè. Khả năng xảy ra tỷ lệ tử vong cao cao hơn trong những tuần ấm hơn, có thể liên quan đến các yếu tố làm trầm trọng thêm stress nhiệt.
Các nhà nghiên cứu lưu ý rằng hầu hết các trường hợp tử vong xảy ra ở lứa đẻ trẻ hơn trong thời kỳ chu sinh, điều này cản trở khả năng cạnh tranh về chi phí của hoạt động trang trại lợn nái.
Võ Văn Sự dịch từ: Chris Wright, North America. 30 August 2023. Factors associated with increased sow mortality